Mobil Baas Teknolojileri ve Ekosistem

 

Günümüzde mobil uygulamaların backend sistemleri ile sürekli olarak bilgi iletişimi halinde olmaları kaçınılmaz olmuştur.

Mobil uygulamalarınızdan bilet satın almak istediğinizde, yol tarifi aldığınızda, herhangi bir elektronik mağazadan alışveriş yaptığınızda, bankacılık işlemlerinizde veya sosyal medyanızı taradığınızda mobil uygulamalarınız ile backend sistemler arasında yoğun bir bilgi iletişimi kurmuş oluyorsunuz. Hal böyle iken Backend sistemlerin mobil uygulamalar için önemi bir hayli artmış bulunmaktadır.

Bu yazımızda, bulut bilişim mimarilerinden ve Mobil Backend as a Service (BaaS) ekosisteminden bahsedeceğiz.

 

Mobil bulut bilişim mimarisi

Mobil cihazlar ile bulut bilişim servisleri arasındaki etkileşimi ve iletişimi gösteren bu resmi 4 parça halinde incelemeliyiz;

Devices; Resmin sol tarafında mobil cihazlar ve web kanallarını görebiliriz. Geliştirdiğiniz mobil uygulamalar Android, iOS, Windows Phone işletim sistemlerinde çalışırlarken, işledikleri verinin büyük bir kısmını resmin orta bölümündeki bulut servislerinden sağlarlar.

Mobile Cloud Middleware katmanı, mobil uygulamalara bilgi sağlamanın yanı sıra aşağıdaki yetenekleri de kritik öneme sahiptir;

• Bilgiye erişimin güvenliğinin sağlanması, doğru kişilere sadece yetkisi dahilinde bilgilerin erişilebilir olması (Security)
• Bilgilerin kaydedilmesi (Store)
• İşlem hacmine bağlı olarak sistemin çok kısa bir sürede yukarı veya aşağı yönde kapasitesinin güncellenebilmesi (Scale)
• Bilgilerin analiz edilerek mevcut durumun raporlanabilmesi, ve belki de bundan daha önemlisi gelecekte atılması gereken adımlara karar verebilmek için ışık tutması (Analytics)
• Bilginin belli akıl ve mantık kuralları çerçevesinde anlamlandırılması (Business Logic)

Enterprise Backend Systems çoğunlukla bilginin kaynağı ve yeni üretilen bilgilerin kaydedildiği katmanlardır. Bu servisler kurumun dış dünyaya açtığı API servisleri olduğu gibi, tamamen veri depolamaya yönelik servisler de olabilir.

Cloud Services günlük hayatımızın vazgeçilmezi haline gelen sosyal medya servisleri, e-posta servisleri, haber servisleri gibi örneklendirilebilir. 

 

Bulut Bilişim teknolojileri

Bulut bilişim teknoloji piramidine göz atarsak piramidin alt kısımlarına doğru indikçe “business value” düştüğünü görüyoruz. Piramidin üst kısımlarına doğru çıktıkça ise “business value”nun arttığını görebiliriz. Bu durumda firmaların IT yatırımlarını ve servis çözümlerini piramidin üst kısımlarına doğru yapmaları ile daha büyük fayda sağlayacakları çok net.

Kısaca bulut bilişim teknoloji katmanlarına göz atalım;

 

Infrastructure as a Service (IaaS)

IaaS sağlayıcıları müşterilerine çoğunlukla sanal veya nadiren fiziksel sunucu makinesi, firewall, load balancer, dosya bazlı depolama gibi kaynakları sunarlar. Bu yapıların kurulması ve yönetilmesini sağlayan çözümlere hypervisor veya virtual machine monitor adı verilir. Örnek çözümler: Hyper-V, Xen, KVM veya VMWare ESX.

 

Platform as a Service (PaaS)

PaaS sağlayıcıları müşterilerine uygulamalarını çalıştırabilecekleri bir platform sunarlar. Örneklemek gerekirse işletim sistemi, web sunucusu, uygulama sunucusu, veritabanı, vb.

 

Software as a Service (SaaS)

SaaS sağlayıcıları, IaaS, PaaS gibi katmanlarda yatırım ve operasyon maliyetine girmek istemeyen müşterilerine, bu hizmetleri kendi sağladıkları ortamdan sunarlar. Böylece müşteriler kendileri hiçbir IT altyapı yatırımı ve uygulama işletim maliyetine girmeden ihtiyaç duyduğu kadar bir kullanım bedeli ödeyerek, SaaS hizmetlerinden faydalanabilir.

 

Backend as a Service (BaaS)

Baas yaygınlıkla Mobil BaaS olarak kullanılmaktadır. BaaS, mobil veya web uygulama geliştiricilerine uygulamaları ile backend sistemleri arasında bağlantı kurmalarını sağlayan bir modeldir. Aynı zamanda kullanıcı yönetimi, sosyal network servisleri, push notifications gibi yaygın kullanılan özellikler de uygulama geliştiricilerine sunulur. BaaS yeteneklerine kolay ve standart bir erişim sağlanması için uygulama geliştiricilerine SDK’lar veya API’lar sunulur.

BaaS kavramı diğerlerine görece daha yeni bir kavram. İlk BaaS startuplarını 2011’den sonra görmeye başladık. 2012 yılında 217 Milyon dolar olan BaaS market değerinin 2017 yılına gelindiğinde 7.7 Milyar dolar olması öngörülüyor.

Turkcell olarak Geleceği Yazanlar ekosisteminde mobil yazılım geliştirmek isteyen arkadaşlarımızın kullanımına sunmak üzere bir BaaS servisi hazırladık. Çok yakında yayına alacağımız bu servis, Usergrid ürününü baz alarak sunduğumuz bir servis. Bu servisin detaylarını başka yazılarımızla paylaşacağız. 

 

Mobil BaaS ekosistem

Kinvey firmasının yapmış olduğu bu çalışma, BaaS ekosistemini ve bu alanda faaliyet gösteren önemli aktör ve ürünleri anlatan çok başarılı bir çalışma olmuş.

Bu resmi şu şekilde irdelemek lazım;

• Kesik çizgiler partner veya entegre olan aktörleri,
• Pacman simgesi zaman içinde yapılan satın almaları,
• Turuncu oklu çizgi kimin hangi ürüne veya firmaya sahip olduğunu,
• ve son olarak yeşil düz çizgi de kimin hangi ürüne yatırım yaptığını gösteriyor.

 

Ekosistemdeki dikeyler

Dilerseniz, yukarıdaki büyük resmi küçük parçalar halinde inceleyelim:

Servis sağlayıcılar

• China mobile
• Verizon
• Sprint
• AT&T
• Turkcell’i de bu grupta düşünebiliriz

IaaS sağlayıcıları

• Cloud.com
• Rackspace
• HP
• IBM
• Microsoft Azure
• Google

PaaS sağlayıcıları

• SAP Netveawer Cloud
• Heroku
• Salesforce.com
• Redhat OpenShift
• VMWare Cloud Foundry
• Cloudbees
• Oracle
• Google
• Microsoft Azure
• AT&T

 

Mobil servis sağlayıcıları

• iAd
• PayPal
• Twitter
• Facebook
• Foursquare
• AdMob
• Apigee

Handset OEM üreticileri

• Apple
• Sony Ericsson
• ZTE
• LG
• HTC
• RIM (BlackBerry)
• Nokia
• Samsung

Mobile SDK

• Sencha
• iOS
• jQuery Mobile
• Appcelerator
• Phonegap
• Qt
• Android

 

BaaS sağlayıcıları

Görüldüğü üzere, ekosistemde en büyük yoğunluk BaaS katmanında yaşanmakta. Bu da BaaS’ın gelecekte de popüler ve etkin bir katman olacağının bir işareti.

• Sencha.io
• CloudMine
• iCloud
• Firebase
• CloudyRec
• Kinvey
• StackMob
• Azure mobile services
• Parse
• Flurry AppCloud
• Kii
• Kumulos
• Netmera
• Meteor
• Usergrid – Turkcell BaaS hizmetinin altyapısında da kullanılıyor.

 

 

 

 

Referanslar:

• http://en.wikipedia.org/wiki/Cloud_computing#Service_models
• http://en.wikipedia.org/wiki/Backend_as_a_service
• http://www.kinvey.com/images/kinvey_backend-as-a-service_mobileecosystem_2100px.png