Tekli Operatörler

 

Önceki bölümlerde incelediğimiz üzere operatörler cast operatörü, sizeof, adresini elde etme (&), adresi verilen veriye erişme (*), negatifini alma (–), pozitifini alma (+), bit düzeyinde tamamlayıcısını elde etme (∼), lojik olarak karşıtını alma (!), artım (++) ve azaltım (––) operatörleridir.

Bu başlık altında bunlardan negatifini alma (–), pozitifini alma (+), artım (++) ve azaltım (––) operatörlerini inceleyeceğiz.

Negatifini alma operatörü (–) tek bir operand üzerinde etkili olduğu için, iki operand ile işleme giren (–) sembolü ile karıştırılmamalıdır.

 

ÖRNEK:

 

#import <Foundation/Foundation.h>
 
int main(int argc, char* argv[])
{
    NSAutoreleasePool *pool=[[NSAutoreleasePool alloc] init];
 
    int x,y = -5;
    x=16- -y;
    NSLog(@"\nx=%i\n\n",x);
    [pool drain];
    return 0;
}

 

 

Bu programda x’in değeri 11 olarak bulunacaktır. –y, –(–5)=+5 olarak hesaplanır. 16’yı izleyen çıkarma operatörü (–) ile y’nin önündeki negatifini alma (–) operatörü arasında mutlaka bir boşluk olmalıdır. Aksi halde – ifadesi azaltım operatörü olarak algılanacaktır.

Operatör	Sembolü	Kullanılışı	İşlem Sonucu
Tekli negatif alma	–	–a	a’nın negatifini alır
Son artım	++	a++	Önce a’nın değerini al, kullan, sonra 1 artır.
Ön artım	++	++a	Önce a’nın değerini 1 artır, sonra kullan.
Son azaltım	––	a––	Önce a’nın değerini al, kullan, sonra 1 azalt.
Ön azaltım	––	––a	Önce a’nın değerini 1 azalt, sonra kullan.

 

Son artım ve son azaltım operatörlerinde derleyici, değişkenin o andaki değerini bellekte geçici bir değişkene atayarak saklar. Sonra değişkenin değerini 1 artırır (son artım) veya 1 azaltır (son azaltım). Geçici değişkendeki değer ise, ifade içinde kullanılır.

 

ÖRNEK:

 

#import <Foundation/Foundation.h>
 
int main(int argc, char* argv[])
{
    NSAutoreleasePool *pool=[[NSAutoreleasePool alloc] init];
 
    int x=4, y=8, z;
    z= x++ + y--;
    NSLog(@"\nz= %i ..\n",z);
    NSLog(@"\nx= %i ..\n",x);
    NSLog(@"\ny= %i..\n",y);
    [pool drain];
    return 0;
}

 

 

PROGRAMIN ÇIKTISI:

z=12

x=5

y=7

 

Önce x ve y’nin o andaki değerleri geçici bellek alanlarına atanmış (4 ve 8), bu değerlerle ifade hesaplanmış (z=12) sonra x’in değeri 1 arttırılmış ve y’nin değeri 1 azaltılmıştır.

Ifadeyi z= x+++y–– ; şeklinde boşluksuz yazsak da sonuç değişmezdi. Derleyici bu durumda +++’nın mevcut operatörler içinde mümkün olan en uzununu (++) alır ve ifadeyi şu şekilde yorumlardı:

z=(x++) + y–– ;

Aynı ifadeyi z=x+++ veya y--- şeklinde yazsak da aynı sonucu elde ederdik.

Ön artım ve ön azaltım operatörleri kullanıldığında ise, önce artım (mevcut değere 1 ekleme) veya azaltım (mevcut değerden 1 çıkarma) gerçekleştirilir, sonra ifade hesaplanır.

 

ÖRNEK:

 

#import <Foundation/Foundation.h>
 
int main(int argc, char* argv[])
{
    NSAutoreleasePool *pool=[[NSAutoreleasePool alloc] init];
 
    int x,y,z,m;
    x=10;
    y=5;
    z=16;
    m= ++x - --y + z++;
    NSLog(@"\nx = .. %i \n",x);
    NSLog(@"\ny = .. %i \n",y);
    NSLog(@"\nz = .. %i \n",z);
    NSLog(@"\nm = .. %i \n",m);
    [pool drain];
    return 0;
}

 

 

PROGRAMIN ÇIKTISI:

 

Bu programda m ifadesini

m= ++x–––y + z++ ;

şeklinde yazmış olsaydık, derleyici tarafından (kullanılan derleyiciye göre);

Lvalue required in function main ()

veya,

error C2105: '++' needs l–value

hata mesajını alırdık. Bunun anlamı şudur: İfade; m=++x–– –y + z++ şeklinde yorumlanmış. ++x–– ifadesi ise sağdan sola birleşim özelliğine sahip olduğu için (bkz.öncelikler ve birleşimler tablosu) ++(x––) şeklinde yorumlanır. x–– işleminin nasıl yapılacağını hatırlayalım. Önce x’in bir kopyası geçici bir bellek alanına yerleştirilir. Sonra değeri 1 azaltılır. Geçici bellek alanına yüklenen değer için ++ operatörü geçersizdir. Çünkü ++ ve –– operatörleri sadece sürekli saklanan değişkenler (left hand value, Lvalue, = sembolünün solundaki değişken) için geçerli olduğundan bu hata mesajı alınmıştır.

 

Aşağıdaki programda ise artım ve azaltım operatörlerinin değişik kullanım biçimleri örneklenmiştir:

 

#import <Foundation/Foundation.h>
 
int main(int argc, char* argv[])
{
    NSAutoreleasePool *pool=[[NSAutoreleasePool alloc] init];
 
    int m,n,p,q;
    m=4; n=2; p=10; q=8;
    m= -m++ ;
    n= n-- ;
    p= --p ;
    q= -++q ;
    NSLog(@"\nm = %i \n",m);
    NSLog(@"\nn = %i \n",n);
    NSLog(@"\np = %i \n",p);
    NSLog(@"\nq = %i \n",q);
    [pool drain];
    return 0;
}

 

 

SONUÇ: